Utworzenie Narodowych Sił Zbrojnych

20 września 1942 r. powstały Narodowe Siły Zbrojne - druga co do wielkości organizacja zbrojna Polski Podziemnej. Powstały z połączenia Organizacji Wojskowej „Związek Jaszczurczy" i tej części Narodowej Organizacji Wojskowej, która nie weszła w skład AK. Ponadto do NSZ weszła cała grupa mniejszych organizacji, jak np. Zbrojne Pogotowie Narodu, Narodowo-Ludowa Organizacja Wojskowa, Tajna Armia Polska, Organizacja Wojskowa "Wilki" czy Polskie Wojska Unijne. W marcu 1944 r. liczyły ok. 90 tys. żołnierzy. Ponadto istniała jeszcze Służba Cywilna Narodu - zalążek przyszłych władz cywilnych. NSZ politycznie podporządkowane były Tymczasowej Narodowej Radzie Politycznej. Deklaracja ideowa głosiła m.in. że "naród niemiecki (...) winien być pozbawiony wszystkich zaborów, dokonanych przez tysiąclecie i być w pełni rozbrojony (...).  Bezwzględnym obowiązkiem Narodu Polskiego jest prowadzenie wojny z Niemcami aż do pełnego zwycięstwa, aż armia nasza stanie na szańcu Bolesławów, aż polski sztandar zawiśnie w Berlinie, a maszyny niemieckie zaczną w Polsce pracować dla naszej potęgi". Walkę wydano także komunistycznej agenturze Moskwy i pospolitemu bandytyzmowi, tępiąc oddziały Armii Ludowej. Niezwykle aktywny był wywiad, co podkreślali sami Niemcy, pisząc w raportach, że „istnieje absolutna pewność, że ci młodzi idealiści pracują z całym zaangażowaniem, a zdrada jest wykluczona". Wywiad NSZ współpracował z wywiadem Armii Krajowej. NSZ wydawały swą podziemną prasę i prowadziły szeroko zakrojoną akcję propagandową. Po wejściu Sowietów NOW i ta część NSZ, która scaliła się z AK utworzyły Narodowe Zjednoczenie Wojskowe. Równolegle działały też struktury konspiracji narodowej, posługujące się nazwą „NSZ". Symbolicznym końcem NSZ było zamordowanie w maju 1948 r. ostatniego komendanta NSZ-ZJ (NSZ-Związek Jaszczurczy - była to część NSZ, która nie weszła w skład AK) ppłk. Stanisława Kasznicy.