Szukaj

Piłsudski czy Dmowski czyli dwie wizje Niepodległego Państwa Polskiego

PIŁSUDSKI CZY DMOWSKI CZYLI DWIE WIZJE NIEPODLEGŁEGO PAŃSTWA POLSKIEGO

DWIE WIZJE NIEPODLEGŁEGO PAŃSTWA POLSKIEGO

Przywrócenie niepodległości Polsce nie było prostym procesem. Choć istniała ona w sercach naszych przodków, wizja osiągnięcia wolnego państwa była czymś bardzo odległym. Po szeregu powstań, w których nasi dziadowie przelewali krew, wyglądano okazji geopolitycznej, która pozwoliłaby przywrócić niepodległość. Niebyt Polski na mapach po 123 latach miał jednak już wkrótce dobiec końca. Okazja taka nadarzyła się podczas pierwszej wojny światowej, w której brali udział wszyscy zaborcy Rzeczpospolitej. W tym też okresie należało wybrać ścieżkę, która miała doprowadzić do odzyskania wolnego i suwerennego państwa. Teoria nowo powstałego państwa według Józefa Piłsudskiego jest także antagonizmem do twierdzeń Dmowskiego. Najważniejszym elementem miało być przesunięcie granicy Rzeczpospolitej jak najdalej na wschód i utworzenie niepodległych państw (Litwy, Ukrainy, Białorusi) powiązanych sojuszami z Polską. Państwa te miały być niejako buforami oddzielającymi Polskę od Rosji. Choć nasza ojczyzna odrodziła się dopiero w 1918 roku, ich działalność rozpoczęła się już dużo wcześniej. Już od końca XIX wieku sukcesywnie zdobywali coraz większy autorytet w swoich partiach. Pnąc się po kolejnych szczeblach partyjnej kariery, zostali liderami swoich frakcji politycznych. Na czele Narodowej Demokracji (potocznie zwanej "endecją") będącej po prawej stronie sceny politycznej, stał pierwszy z naszych bohaterów — Roman Dmowski. Na przeciwległym lewym końcu była Polska Partia Socjalistyczna (PPS) - kierowana przez Józefa Piłsudskiego.

KONCEPCJA ROMANA DMOWSKIEGO

Roman Dmowski uważał, że państwo Polskie może odzyskać częściową niepodległość w ramach sojuszu z Rosją. Twierdził, że największym zagrożeniem dla polskich interesów jest wygrana Niemiec i trójprzymierza. Niemcy bowiem, według niego, stoją bardzo wysoko w rozwoju cywilizacyjnym i jeśli oponowaliby Polskę, mogliby doprowadzić do wykorzenienia narodu polskiego. Rosję uważał natomiast za państwo słabo rozwinięte. Wskazywał, że jest zmuszona na poddanie się » polskim wpływom kulturowym i cywilizacyjnym », dlatego też Polacy winni wspomóc Carat. Ponadto Rosja, wygrywając wojnę i rozszerzając swoje wpływy, będzie zmuszona iść na szerokie ustępstwa wobec Polski. W ten sposób Polska może uzyskać autonomię, która będzie preludium niepodległości. Roman Dmowski był także jednym z przedstawicieli reprezentujących odrodzone państwo polskie na konferencji kończącej I wojnę światową w Paryżu. Był także sygnatariuszem tzw. traktatu wersalskiego, dzięki któremu Polska wróciła na mapy świata. Tu warto na chwile zatrzymać się przy jego wizji państwa. Uważał, że państwo Polskie powinno być krajem narodowym złożonym głównie z Polaków. Zakładał, że granica na wschodzie powinna znajdować się tam, gdzie ludność byłaby w pełni zasymilowana z Polską kulturą i tradycją. Miało to zapobiegać buntom na tle narodowościowym, a także pozwolić na utrzymanie silnego spójnego państwa.

KONCEPCJA JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO

Koncepcja Józefa Piłsudskiego była zasadniczo odmienna. Zakładał, że trzeba trzymać się obozu austriackiego (trójprzymierza), gdyż ma on największe szanse na zwycięstwo w wielkiej wojnie. Uważał także, że tylko przez czyn zbrojny oraz przychylność Austrii jesteśmy w stanie wywalczyć niepodległość. Zaraz po rozpoczęciu działań zbrojnych związanych z I wojną światową, Piłsudski powołuje niewielki oddział strzelców będący zalążkiem Wojska Polskiego. Pierwsza Kompania Kadrowa złożona zostaje z jednostek Polskich Drużyn Strzeleckich i członków stowarzyszenia "Strzelec". Oddział ten wyrusza w kierunku Kielc i zajmuje miasto, jednak nie udaje mu się przebić w kierunku Warszawy, gdzie zmierzała w celu wywołania powstania. Po tej nieudanej próbie zrywu niepodległościowegoPiłsudski zawarł z władzami austriackimi umowę, na mocy której zostały powołane Legiony Polskie. Teoria nowo powstałego państwa według Józefa Piłsudskiego jest także antagonizmem do twierdzeń Dmowskiego. Najważniejszym elementem miało być przesunięcie granicy Rzeczpospolitej jak najdalej na wschód i utworzenie niepodległych państw (Litwy, Ukrainy, Białorusi) powiązanych sojuszami z Polską. Państwa te miały być niejako buforami oddzielającymi Polskę od Rosji.

ODMIENNE WIZJE, WSPÓLNY CEL

Z pewnością obydwu polityków możemy zaliczyć do grupy nieprzeciętnych i wybitnych patriotów. Pomijając fakt, że osobiście nie darzyli się sympatią, to starali się zjednoczyć wobec ważnej sprawy, jaką było przywrócenie niepodległości. Choć wybrali inne drogi do odbudowy Rzeczypospolitej — to ich wizje po części się spełniły. Pochodzili z różnych środowisk więc nic dziwnego, że ich działania i teorie nie były zbieżne. Jedno jest natomiast pewne, nie byłoby niepodległości bez działań obydwu polityków, a sytuacja międzynarodowa, która powstała w trakcie I wojny światowej została przez nich doskonale wykorzystana.

do góry
Sklep jest w trybie podglądu
Pokaż pełną wersję strony
Sklep internetowy Shoper Premium